22 Eyl?l 2016 tarihinde Esad rejimi, kendisine muhalif g?clerin kontrol?ndeki Halepe saldiri baslatti. Iran ve Rusyanin da destegiyle Suriye birlikleri, Nadyanin yolculugu sirasinda gecmis oldugu ?nl? kapali carsi ve kaleyi icinde barindiran sehrin dogu kismina dogru ilerlemeye basladi. Ayni yilin sonlarina dogru b?lgenin sadece y?zde beslik bir b?l?m? direniscilerin elinde kalmis ve gecici ateskes ile de insanlarin sehri terk etmelerine izin verilmisti. Birkac hafta sonra Suriye ordusu, sehrin t?m kontrol?n? ele gecirdiklerini bildirdi. Halepin d?smesiyle Suriye y?netimi ?lkenin ?cte biri ?zerindeki denetimini tekrar elde etti. Bu arada Esad karsiti gruplar, DEAS ve K?rt g?cleri de ?lkenin geri kalan b?l?m?nde denetimi saglamak icin savasmaya devam etmekteydi.
Alti yil s?ren savasin etkilerinden kurtulmaya calisan Suriye artik b?l?n?p parcalanmis, sehirleri harabeye d?nm?s, insanlarinin derin travmalar yasadigi bir ?lkeye d?n?st?. Bu yikim ve c?k?se dair rakamlar her gecen g?n daha da artiyor. Catismalarin basladigi tarihten g?n?m?ze dek 450 binden fazla Suriyeli hayatini kaybetmis, 2 milyona yakin insan yaralanmis ve yine savas ?ncesi ?lke n?fusunun neredeyse yarisina esit, yani 12 milyon insan evlerini terk edip baska ?lkelerde siginmaci olarak yasamaya zorlanmistir.
2010 kisinda ailemle beraber, Tunusta yasanan son gelismelere dair haberleri korku ve umutla izliyorduk. G?venlik g?cleri tarafindan ugradigi k?t? muameleyi protesto etmek icin kendini yakan Muhammed Buazizi, bu eylemiyle ?lkede yeni bir devrimi de ateslemisti. Cogu dikta y?netimi altinda yasayip daha demokratik siyasi bir d?zen ve daha iyi bir ekonomik gelecek arzusu tasiyan Ortadogudaki milyonlarca insanin y?regindeki ?fkeyi temsil eden bu olay pek de sasirtici bir durum degildi. ?zellikle Facebook ve Twitter gibi sosyal iletisim aglari ve teknolojinin de yardimiyla, Buazizinin ?l?m?ne dair haberler kontrol edilemeyen bir yangin gibi b?y?k bir hizla yayilmisti. Tunusta y?netim halkin iradesine gecmis, devrik baskani ise ?lkeyi terk etmek zorunda kalmisti. Komsu ?lkelerde yasayan insanlar bu gelismelerden cesaret bulmus, yillardir bastirilan ?fkeli Misir halki Kahirede Tahrir Meydanini hincahinc doldurmustu. Aylar sonra onlar da baslarindaki diktat?r? devirmeyi basarmisti. Artik Arap Bahari adini alan bu yangin, t?m b?lgeye yayilmisti. Ortadogu politikalari ?zerine ?niversitede ders veren esimle birlikte bu b?lgede yasadik ve seyahat ettik. Buralarda bulunan dostlarimiz araciligiyla, yasanan t?m gelismeler hakkinda sicagi sicagina bilgilendiriliyorduk.
Sonunda bu yanginin alevleri 2012nin Subat ayinda, ekonomik zorluk ve toplumsal huzursuzluk icinde yasayan Suriye halkina da ulasmisti. Iklim degisikliginden dolayi uzun yillar yasanan kurakligin etkilerinden kurtulmak icin binlerce ciftci ve k?yl?n?n sehirlere akin etmesiyle Suriye halkinin ?fkesi artmisti. Deraa sehrinde duvarlara sprey boya ile y?netim karsiti sloganlar yazan bir grup gencin tutuklanip iskence g?rmesiyle olaylarin fitili ateslenmisti. Tutuklama ve iskenceleri protesto etmek icin insanlar sokaklara d?k?ld?. Gerceklesen protestolari bastirmak icin Suriye ordusunun orantisiz g?c kullanmasina halk isyan etmekteydi. Baslarda yasananlar umut verici g?r?nse de, y?zlerce muhalif grubun kendi b?lgelerini ve ideolojilerini savunmak icin y?r?tt?kleri kanli m?cadele yillarca s?rd?. Baslangicta yapilan protestolar mezhepsel farkliliklardan uzak olsa da zamanla isin icine silahli m?cadelenin girmesiyle ?lkedeki mezhep farkliliklari daha keskinlesmeye basladi.
Savasta sadece masum insanlar aci cekiyor. ?zerindeki kirmizi g?mlegiyle T?rkiye sahiline ?lm?s bedeni vuran k?c?k Aylan Kurdiye ait g?r?nt?leri kim unutabilir Beni yardim g?ndermek ya da pek etkili olmayan, y?netimdeki tanidiklarimla irtibata gecmekten daha fazlasini yapmaya zorlayan sey, iste bu g?r?nt?ler, savastan kacan masum cocuklarin icler acisi g?r?nt?leriydi. G?zlerimizin ?n?nde yasananlara siradan bir insan g?z?yle bakmak istedim. ?z?lerek belirtmek isterim ki, Aylan bebek bana, ilk kitabim Kabilden Kacistaki Meryemi hatirlatmisti. Ilk kitabimi bitirdigimde, Afganistanin baskenti Kabilden kacislari sirasinda ailesi tarafindan istemeyerek geride birakilan k?c?k kizin hikayesinin yarim kaldigini hissettim. Her ne kadar Meryemin tekrar ailesine kavusmasiyla kitap mutlu sonla bitmis olsa da, savasta kaybolan bir cocugun basina gelebileceklere dair d?s?nceler her zaman kafami mesgul etmekteydi. Nadyanin ?yk?s? de, bu d?s?ncelerin etkisiyle, Suriye halkinin yasamlarina, ?lkelerine, tarih, sanat ve k?lt?rlerine bir pencere acabilme umuduyla gelismistir.
YAZAR HAKKINDA
N.H. Senzai, pek cok devlet ?d?l listesinde ve NPR Backseat Kitap Kulub?n?n sectigi kitaplar listesinde yer alan ?nl? Kabilden Kacis kitabinin da yazaridir. Bu kitabin devami olan Kabili Kurtarmak adli kitabi Edgar ?d?l?ne aday g?sterilmis, School Library Journal tarafindan Cokk?lt?rl? yazin ya da gercek kurgu kitap okurlarina tavsiye edilmistir. Ailesiyle birlikte San Fransisco Bay Areada yasayan Sayin Senzaiye www.nhsenzai.com adresinden ulasilabilir.
